Antibioticaresistentie, een stille pandemie en een steeds groter groeiend probleem
Deze week (18 - 24 november 2022) is het World Antimicrobial Awareness Week (WAAW), een wereldwijde campagne, om aandacht te besteden aan antibioticaresistentie dat een steeds groter probleem is voor de zorgsector, maar ook voor onze volksgezondheid.
In 2019 werden wereldwijd bijna 5 miljoen menselijke sterfgevallen in verband gebracht met antimicrobiële resistentie AMR, waarvan 1,3 miljoen menselijke sterfgevallen rechtstreeks toe te schrijven waren aan bacteriële AMR. Dit had voorkomen kunnen worden (Bron: WHO).
Wat is antibioticaresistentie en hoe ontstaat het?
Antibiotica zijn medicijnen die voorgeschreven worden wanneer iemand een infectie heeft door een bacterie. Deze zorgen dat de bacteriën worden afgeremd en/of afgedood. Infecties die ontstaan door bacteriën, zoals een blaasontsteking of longontsteking, kunnen normaal gesproken eenvoudig behandeld worden met antibiotica, maar wanneer een bacterie ongevoelig wordt voor antibiotica, wordt deze resistent en is deze niet meer doeltreffend om een longontsteking te genezen. Dit wordt antibioticaresistent genoemd.
Naast resistentie tegen antibiotica worden er ook andere antimicrobiële geneesmiddelen ondoeltreffend en daardoor worden voorheen eenvoudig te genezen infecties levensbedreigend. Antibioticaresistentie kan vanaf het begin van de infectie al ontstaan. Wanneer er een aantal resistente bacteriën aanwezig zijn kunnen ze niet geremd of afgedood worden en krijgen ze de kans zich te vermenigvuldigen. Door verkeerd, langdurig of regelmatig gebruik van hetzelfde type, kan resistentie tegen antibiotica optreden en hierdoor gaan bacteriën zichzelf beschermen.
Antibioticaresistentie in Nederland
In 2021 bleef resistentie tegen antibiotica stabiel vergeleken met de vijf voorgaande jaren. Dit blijkt uit de jaarlijkse rapportage NethMap/MARAN 2022. Wel neemt de laatste jaren resistentie toe bij bepaalde bacteriën die meestal milde huidinfecties veroorzaken.
Wereldwijd neemt resistentie tegen antibiotica echter toe en worden mensen steeds vaker ziek door bacteriën die resistent zijn tegen antibiotica.
Wat is antimicrobiële resistentie?
Niet alleen bacteriën, maar ook andere micro-organismen zoals schimmels, virussen en parasieten reageren niet altijd goed meer op behandeling met bepaalde medicijnen en dat wordt antimicrobiële resistentie genoemd. Deze Bijzonder Resistente Micro-Organismen BRMO zijn steeds vaker resistent tegen veelgebruikte eerste keus, eerste voorkeur of meerdere groepen antibiotica.
Antibioticaresistentie en het belang van handhygiëne
Het toenemende risico op antibioticaresistente infecties kan worden verminderd door doeltreffende handhygiëne binnen een zorginstelling en binnen onze maatschappij. Effectieve handhygiëne kan niet alle infecties elimineren, maar vanwege de centrale rol die besmette handen spelen bij een groot aantal infecties het risico wel significant terug brengen. Download hier een artikel over antibioticaresistentie en het belang van handhygiëne.
Een van de effectieve maatregelen om antibioticaresistentie tegen te gaan is dus handhygiëne, maar wist je dat slechts 20% van de zorgmedewerkers handhygiëne op de juiste momenten toepast en zo'n 70% van alle infecties wordt veroorzaakt door besmette handen?
Binnen een zorginstelling hebben medewerkers en cliënten veel contact met elkaar. Hierbij kunnen ziekteverwekkers zich gemakkelijk verspreiden via de handen, kleding en hulpmiddelen en is het voorkomen en beheersen van infecties topprioriteit. Een eenvoudige en goedkope manier om de verspreiding van infecties te voorkomen, is goede handhygiëne met de juiste middelen. Hiermee verlaagt u het risico op kruisbesmetting en dit stelt u in staat veilige zorg te leveren.
Maar op welke momenten en hoe pas je de juiste handhygiëne toe? Wanneer moet je handen wassen en wanneer juist desinfecteren?
De World Health Organisation heeft 5 belangrijke momenten van handhygiëne vastgesteld. Infectiepreventie kun je niet alleen. Zorg dat jijzelf, maar zeker ook jouw collega's handhygiëne juist toepassen en attendeer je collega’s daarom ook op het belang van handhygiëne met onze 5 momenten instructiekaart.
Download hier de 5 momenten instructiekaart! Print deze kaart uit en hang deze overal op!
#WAAW #AntimicrobialResistance #Infectiepreventie #Antibioticaresistentie