Anouk Smeulders heeft als deskundige infectiepreventie al meer dan 15 jaar ervaring in verschillende zorgdomeinen. Zij zet zich al langere tijd in voor het minimaliseren van zorginfecties en preventie hiervan. Daarnaast coacht Anouk studenten aan de opleiding tot Deskundige Infectiepreventie (DI) en aandachtsvelders infectiepreventie in de langdurige zorg.
“Niets is zo uniek als een zorginstelling en niets is zo algemeen als het landelijke hygiëne- en infectiepreventiebeleid. Daar zit dan ook de uitdaging .”
In haar dagelijkse werkzaamheden maakt ze veel mee wanneer het gaat om infectierisico’s. Wij gingen met Anouk in gesprek over het belang van infectiepreventie. Hoe verklein je de ‘kloof’ tussen de hygiënerichtlijnen en de werkvloer? Tot slot deelt Anouk een paar praktische tips.
Het belang van infectiepreventie
‘In zorginstellingen verblijven over het algemeen veel kwetsbare personen in een beperkte ruimte, vaak met chronische aandoeningen, waarbij vaak sprake is van incontinentie, een verminderd hygiënebesef en veel fysiek contact tussen medewerkers en cliënten.
Binnen zorginstellingen is het vaak ook een over en weer van cliënten die van de ene naar de andere zorginstelling gaan óf van een ziekenhuisopname terugkomen. Dit verhoogt het risico op overdracht van micro-organismen tussen cliënten, medewerkers en andere bezoekers van zorginstellingen.
Deze aaneenschakeling van intensieve contactmomenten in combinatie met een verlaagde weerstand van cliënten en vaak chronische aandoeningen, zorgt voor een verhoogd risico op infecties die vaak leiden tot meer antibioticagebruik, wat voorkomen hadden kunnen worden. Het gevaar is verdere ontwikkeling van resistente micro-organismen.
Antibioticaresistentie is een van mijn grootste zorgen, want wat als normale infectieziektes zoals voedselinfecties, luchtweginfecties en een blaasontsteking niet meer te behandelen zijn met antibiotica? Daar moet je toch niet aan denken? De bekende uitspraak ‘voorkomen is beter dan genezen’ geldt ook voor infectiepreventie. Om in de toekomst infecties nog steeds effectief met antibiotica te kunnen behandelen, moeten we ons best doen infecties zoveel mogelijk te voorkomen door de hygiëne binnen zorginstellingen op orde te krijgen.’
Veel voorkomende risico’s op de werkvloer
‘De meeste risico’s op de werkvloer ontstaan uit ‘goed bedoeld gedrag’. Vaak wordt er geredeneerd vanuit het “noodzakelijk kwaad principe” en minder vanuit het langdurig veiliger maken van de zorginstelling.
De risico’s die ik vaak op de werkvloer zie gaan vaak over basishygiëne. Hygiënisch werken is veilig werken. Vaak zie ik toch nog medewerkers die de handhygiëne procedure kennen, maar niet juist toepassen. Deze basisprincipes kunnen écht het verschil maken, want de meeste zorginfecties worden toch nog steeds doorgegeven via de handen. Onderzoek toont aan dat veel zorgmedewerkers niet op het juiste moment en op de juiste manier handhygiëne toepast en veel van alle infecties worden veroorzaakt door besmette handen.
Ook het omgaan met persoonlijke beschermingsmiddelen, urine & ontlasting, wasgoed & afval en reiniging & desinfectie zijn toch de meest voorkomende risico’s die ik vaak op de werkvloer tegenkom.’
De ‘kloof’ tussen de hygiënerichtlijnen en de werkvloer
‘Niets is zo uniek als een zorginstelling en niets is zo algemeen als het landelijke beleid voor infectiepreventie. En daar zit dan ook de uitdaging en vormt vaak een kloof.
Beleid, procedures, audits en regelgeving geven weliswaar de noodzakelijke basis/borging; echter zit het succes altijd in het praktisch handelen van medewerkers en management. Zonder draagvlak geen succes. Het op het gewenste niveau brengen is stap één, het behouden is stap twee en vergt blijvend aandacht; daar zit dan ook het langdurig succes. Niet zozeer in tijd of capaciteit, maar wel in het werken in andere routines, structuur en bewustwording.
Theorie en praktijk moeten de vrijheid hebben om los van elkaar te groeien. Maar om theorie en praktijk te koppelen en tot kennisverwerving te komen is het belangrijk dat medewerkers de theorie in verband kunnen brengen met ervaringen in de praktijk. En hier zit een taak voor een deskundige infectiepreventie om in deze kennisoverdracht een rol te spelen. Zodat er een juiste vertaalslag vanuit de landelijke richtlijnen gemaakt kan worden.
Als deskundige infectiepreventie speel ik een cruciale rol in het verkleinen van deze kloof. Het creëren van bewustwording en het geven van praktische tools, waardoor medewerkers meer inzicht en urgentiebesef krijgen. Ik geloof heilig in maatwerk, waarbij juist de praktische implementatie essentieel is voor langdurig succes. Een training boeken is zeker een mooi vertrekpunt, maar het succes zit ‘m in de opvolging en borging.
Ik adviseer organisaties dus bij de infectiepreventie-structuur, het infectiepreventiebeleid, scholingstrajecten, uitbraakmanagement en uiteenlopende hygiënevraagstukken.
Praktische tips!
Zorg voor een actieve infectiepreventiecommissie.
Begin bij het eind en zorg ervoor dat de randvoorwaarden op orde zijn.
Hou infectiepreventie simpel, klein, maak het relevant en laat vooral zelf het goede gedrag zien! Als je aansluit bij wat je collega’s belangrijk vinden en je geeft zelf het goede voorbeeld, dan is de kans groter dat zij gemotiveerd zijn om hun gedrag te veranderen.
Zorg voor structurele scholing van medewerkers om risico’s zoveel mogelijk te beperken.
Het management is een belangrijke schakel in de borging. Het succes van best practices zit zeker niet in de ‘formulierenstroom’, maar de FOCUS van zowel medewerkers als management.
Wil je samen met Anouk Smeulders de ‘kloof’ tussen theorie en praktijk verkleinen, de infectierisico’s binnen jouw zorginstelling aanpakken en zorgen voor structurele scholing van medewerkers? Neem dan nu contact op.
Over Anouk Smeulders
Anouk studeerde medische microbiologie, werkte in een streeklaboratorium en maakte 15 jaar geleden de overstap naar deskundige infectiepreventie en geeft advies over infectiepreventie binnen de verschillende zorgdomeinen zoals: medisch specialistisch (ziekenhuizen), langdurige zorg (woonzorgcentra, gehandicaptenzorg), publieke gezondheidszorg (GGD), privéklinieken en tandartspraktijken.
Basistraining infectiepreventie voor zorginstellingen
Wil je jouw medewerkers in de zorg of facilitaire dienst laten trainen, kies dan voor een praktische in-company training infectiepreventie. Deze training geeft deelnemers inzicht in de basics van infectiepreventie, de verspreidingsweg en preventie ondersteund door praktijkvoorbeelden en creëert hiermee bewustwording.
Meer weten of inschrijven voor deze basistraining infectiepreventie?